RCPS, één jaar patiënten verplaatsen

22 maart 2021

In de loop van maart afgelopen jaar kwamen er steeds meer geluiden vanuit Brabant dat de ziekenhuizen werden overspoeld met Corona-patiënten. We zagen het gevaar onze kant opkomen. Op 13 maart 2020 ging ook onze regio in de crisis-modus. Onze ziekenhuizen zagen inmiddels dat de eerste patiënten met spoed moesten worden opgenomen. Vanuit Brabant was er behoefte om patiënten te verplaatsen naar ziekenhuizen waar nog wel plek was. Er was nog geen systeem om het aantal patiënten en de beschikbare capaciteit goed in beeld te krijgen. Waar moesten die patiënten naartoe en wie had de regie? 21 maart werd het LCPS (Landelijk Coördinatiecentrum Patiënten Spreiding) opgericht, met de taak patiënten zo goed mogelijk te verdelen over het land op basis van beschikbare capaciteit. De nood was hoog in Brabant en de eerste patiënten werden met spoed vervoerd naar andere regio’s.

In onze eigen regio werd het RCPS (Regionaal Coördinatiecentrum Patiënt Spreiding) ingericht. Onder regie van Frank Bloemers en Maartje Terra werd binnen onze regio gezocht, waar en of we de patiënten uit Brabant konden ontvangen. Ook binnen de regio werden al patiënten verplaatst, omdat de instroom per ziekenhuis sterk verschilde. De Netwerken Acute Zorg maakten samen met de ziekenhuizen de overzichten met patiëntenaantallen en beschikbare ruimte, nu en bij opschaling.

Frank Bloemers: “Ik weet nog goed hoe de eerste golf begon. We kregen 21/3 de eerste 6 patiënten uit Brabant. Ik had rechtstreeks contact met collega traumachirurgen uit Bernhoven en Tilburg waar een crisisruimte was ingericht. We hadden nog geen eens een registratie, ik noteerde alles in een blocnote.”

Eerste golf
We ontvingen op 21 maart de eerste patiënt uit Brabant. Er zouden er nog veel volgen. Ook verplaatsten we de nodige patiënten binnen de regio. Door de genomen maatregelen daalde de instroom van nieuwe patiënten. Het actief spreiden van patiënten was even niet meer nodig. De laatste patiënt die we verplaatsten tijdens de eerste golf was op 22 mei. Het RCPS ging in de waakvlamstand.

Tabel 1: aantal verplaatste patiënten in de eerste golf (21 maart tot 22 mei 2020).

Tweede golf
Na een relatief rustige zomer stegen de patiëntenaantallen weer in september. Het LCPS en RCPS ontwaakten, klaar voor de tweede golf. In de zomer was bij alle ziekenhuizen de PMR-tool (patient movement request) geïnstalleerd. Hiermee konden ziekenhuizen patiënten voor verplaatsing aanbieden en konden het RCPS en LCPS het proces beter volgen. Na wat kinderziektes bleek deze nieuwe werkwijze goed te werken.

Heel anders dan de eerste golf ging het niet zozeer om het vinden van het laatste bed, maar veel meer om binnen en buiten de regio patiënten zo te verdelen dat ieder ziekenhuis en iedere regio zijn relatieve deel van de Corona-zorg op zich kon nemen. De zorg voor non-COVID werd veel minder afgeschaald en moest in iedere regio ongeveer gelijk bereikbaar blijven. Ook anders was dat we niet zoals in de eerste golf vooral patiënten overnamen uit andere regio’s, maar dat de instroom in onze regio zo hoog was dat wij moesten uitplaatsen. In de eerste fase was de hoge instroom vooral te zien in de regio Amsterdam. De laatste tijd zien we met name veel opnames in West-Friesland en de kop van Noord-Holland. Gedurende de gehele tweede golf zijn we een regio geweest die relatief veel Corona-patiënten had. Onze patiënten werden letterlijk verplaatst over het hele land van Groningen tot Zuid-Limburg en Zeeland. Een klein aantal werd zelfs met de heli naar Duitsland gevlogen. Vorige week gingen de eerste patiënten naar Bernhoven, het ziekenhuis waar het allemaal begon. Alleen door de zeer goede samenwerking binnen de regio en met de hulp van de andere ROAZ-regio’s is het gelukt de zorg in deze tweede golf bereikbaar te houden.

Tabel 2: aantal verplaatste patiënten in de tweede golf (23 september 2020 tot 14 maart 2021).

De eerste golf was hevig, maar duurde relatief kort. De tweede golf duurt nu al vijf maanden en het einde is nog niet in zicht.

In totaal zijn er het afgelopen jaar een kleine 1.500 patiënten uit onze regio verplaatst. Hiervan was ongeveer de helft een verplaatsing binnen de eigen ROAZ-regio en de andere helft een verplaatsing van of naar een andere regio in het land. Landelijk heeft het LCPS in de tweede golf ruim 2.500 patiënten tussen de regio’s verplaatst.